در اوایل ماه ثور، برنامه‌ی تبلیغاتی و ایدئولوژیک از سوی طالبان برای مأموران اداره‌های دولتی در ولایت پنجشیر برگزار شد؛ آن‌هم در مکانی نمادین: آرامگاه احمدشاه مسعود. در این برنامه حدود ۵۰۰ نفر، از جمله محمد، یکی از کارکنان محلی حضور داشتند. محمد که به اجبار طالبان در این نشست شرکت کرده بود، می‌گوید که برگزارکنندگان از او و دیگر شرکت‌کنندگان خواستند تا به هر قیمتی از حکومت طالبان دفاع کنند و آن را به نفع خود بدانند.
او در گفت‌وگو با روزنامه اطلاعات روز می‌گوید: «همه‌روزه روی موضوعات مختلف صحبت می‌شد اما محور برنامه همین بود که ما چه قسم به اصول و اساسات امارت اسلامی پابند باشیم و چگونه برنامه‌های ما را عملی نماییم و دیگران را چه قسم به نظام اسلامی دعوت کنیم.»
در این برنامه، نیروهای تبلیغاتی طالبان با تأکید از شرکت‌کنندگان خواسته‌اند که همواره به‌عنوان بازوی تبلیغاتی و حامی طالبان، حتا در گفت‌وگوهای دوستانه، از خوبی‌های «امارت» سخن بگویند. محمد گفت: «در این برنامه‌ی آموزشی تأکید به ادامه‌ی راه طالبان و ارائه‌ی معلومات در مورد نظام امارت بود. تأکید می‌شد که شما باید معلومات کافی در مورد نظام داشته باشید. اگر کسی از شما پرسان کند خاموش نمانید. نگویید که ما به‌خاطر معاش کار می‌کنیم. از نظام توصیف کنید و مردم را به حمایت از نظام تشویق کنید.»
به‌گفته‌ی او، در بخشی از این نشست، از دودهه جنگ و کشتار طالبان با عنوان «جهاد» و مبارزه با «کفار» تقدیر شد و آن دوران به‌عنوان «ختم اشغال» توصیف گردید. او توضیح داد: «در این برنامه روی اطاعت از فرامین رهبر این گروه، انجام وظایف به‌صورت درست و روی مبارزات و تلفات گذشتگان خود تأکید نمودند. گفتند که باید قدر آنانی که به‌خاطر این نظام قربانی شدند در نظر بگیریم و این نظام را نگهداری نماییم.»
برنامه‌های تبلیغاتی و ایدئولوژیک طالبان تنها به کارکنان دولتی محدود نمی‌شود. طالبان با استفاده از بودجه استخبارات پنجشیر، این تبلیغات را در میان دانش‌آموزان، دانشجویان و مردم عادی نیز گسترش داده‌اند. یک منبع معتبر به اطلاعات روز گفت که بیشتر برنامه‌ها با حمایت و فشار اداره‌ی استخبارات طالبان در پنجشیر عملی می‌شود تا دید مردم نسبت به عملکرد طالبان و حکومت‌شان دستخوش تغییر شود.
این تمرکز ویژه بر پنجشیر بی‌دلیل نیست؛ ولایتی که طالبان در نخستین دور حکومت‌شان در نیمه‌ی دوم دهه‌ی ۹۰ میلادی، علی‌رغم تلاش‌های گسترده، نتوانستند آن را از چنگ نیروهای مجاهدان به رهبری احمدشاه مسعود خارج کنند. اکنون در بازگشت، این گروه تمام ظرفیت‌های خود را برای ترویج اندیشه‌های خود در این ولایت بسیج کرده است.
منابع محلی در پنجشیر به اطلاعات روز می‌گویند که طالبان در تلاش برای ترویج و تزریق فکر طالبانی در میان باشندگان، به‌ویژه جوانان هستند. این گروه با برگزاری آزمون‌های رقابتی همراه با جوایز، توزیع کتاب‌ها و بروشورها، و برگزاری برنامه‌های آموزشی، می‌کوشد افکار عمومی، به‌ویژه نسل جوان را در مسیر ایدئولوژیک خود هدایت کند.
فیصل، یکی از جوانان ولسوالی رُخه پنجشیر در آزمون اجباری تحت عنوان «امارت‌شناسی» شرکت کرده و برنده جایزه نیز شده است. او به روزنامه اطلاعات روز می‌گوید: «در خزان سال گذشته، سرمعلم ما را در صحن حویلی مکتب جمع کرد و گفت آزمون تحت عنوان امارت‌شناسی در تمام مکاتب ولایت پنجشیر برگزار می‌شود. در این آزمون برای شما کتاب امارت‌شناسی را می‌دهند. شما تلاش کنید در امتحان نمرات خوب بگیرید، مستحق جایزه شوید و اسم مکتب‌تان را نیز بلند نمایید.»
فیصل درباره‌ی محتوای کتاب «امارت‌شناسی»، نوشته‌ی قاری عبدالستار سعید توضیح داد که این کتاب حاوی مطالبی درباره‌ی «معرفی رهبران طالبان، عقیده و باورهای تحریک طالبان، داستان‌های جنگ این گروه با نیروهای بین‌المللی و نظامیان پیشین، انگیزه‌ی تشکیل این گروه و توجیه عملیات‌های جنگی آن» است. برخی از پرسش‌های آزمون نیز مربوط به ملا محمدعمر، دلایل پیدایش گروه طالبان، باورهای این گروه و جنگ‌های‌شان با نیروهای خارجی بود.
فیصل با تأکید بر این‌که شرکت در آزمون اجباری بود، می‌گوید: «این به ایین معنا نیست که ذهنیت من نسبت به طالبان تغییر کرده باشد. من فراموش نکرده‌ام که آنان حملات انفجاری و انتحاری انجام داده‌اند.» او تنها فایده شرکت در این برنامه را شناخت اسامی برخی از فرماندهان طالبان می‌داند و می‌گوید: «خواندن کتاب امارت‌شناسی طالبان را به کسی توصیه نمی‌کنم.»
در کنار چنین برنامه‌هایی، طالبان برخی فعالیت‌ها را نیز با هدف دورساختن ذهن جوانان از آنچه که این گروه آن را «فرهنگ غرب» می‌خواند، و تقویت نفرت نسبت به آن در ولایت پنجشیر راه‌اندازی کرده‌اند.
فرهاد، دانشجوی یکی از مؤسسات تحصیلات عالی پنجشیر می‌گوید که ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان برنامه‌ای تحت عنوان «جنگ فکر با غرب» را در این نهاد آموزشی برگزار کرده است. او در گفت‌وگو با اطلاعات روز می‌گوید: «چند نفر از مأموران طالبان به صنف‌های درسی ما آمدند. با آنان رییس مؤسسه تحصیلات عالی نیز بود. خود را معرفی کردند که ما از ریاست اطلاعات و فرهنگ ولایت پنجشیر هستیم و می‌خواهیم آزمون جنگ فکری با غرب را برگزار نماییم. در پایان این آزمون برای جوانانی که نمرات بلند بگیرند، کمپیوتر، لب‌تاب و موبایل جایزه می‌دهیم. در آن روز برای تمام اعضای صنف کتاب و رساله‌هایی را توزیع کردند که نویسندگان آن‌ها خود طالبان بودند.»
به‌گفته‌ی فرهاد، محتوای این کتاب‌ها تضاد میان جوامع اسلامی و غیراسلامی را پررنگ می‌کرد و به روشنی بر نفرت‌پراکنی علیه غرب متمرکز بود. او می‌گوید: «این برنامه‌ها ممکن بالای فکر و ذهن شماری از جوانان تأثیر داشته باشد. در اوقاتی که من کتاب را می‌خواندم، احساس می‌کردم نسبت به کشورهای غربی متنفر می‌شوم.»
فرهاد افزود: «در این کتاب‌ها بیشتر به مواردی پرداخته شده بود که غربی‌ها می‌خواهند کشورهای اسلامی را در اشغال خود داشته باشند و دین اسلام را تضعیف کنند. برای جوانان مسلمان لازم است به هیچ صورت دوست غربی‌ها نشوند و به حرف‌ها و وعده‌های آنان باور نداشته باشند.»
او تأیید می‌کند که در پایان این آزمون، برای برندگان با حضور مسئولان محلی این گروه، جوایزی اهدا شد و در همان مراسم نیز به شرکت‌کنندگان توصیه شد: «حالا که در مورد غربی‌ها معلومات کامل حاصل نموده‌اید، هیچ‌گاه فریب آنان را نخورید.»
در کنار این اقدامات، مساجد به یکی از پایگاه‌های مهم تبلیغاتی طالبان در پنجشیر تبدیل شده است. این گروه با کنترل محتوای خطبه‌های نماز جمعه، تلاش می‌کند تا پیام‌های ایدئولوژیک خود را از زبان ملا امامان به گوش مردم برساند.
گل‌رحیم، یکی از باشندگان ولسوالی رُخه پنجشیر می‌گوید: «ریاست ارشاد، حج و اوقاف طالبان برای خطبای مساجد، خطبه و موضوع تبلیغ نماز جمعه را یک روز قبل می‌فرستد. بیشتر این موضوعات به نفع نظام طالبان است و مردم را به حمایت از نظام تشویق می‌کند.»
او به یکی از شب‌های اخیر ماه رمضان اشاره می‌کند که نیروهای طالبان از ادارات مختلف مانند پولیس، امر به معروف و نهی از منکر، اطلاعات و فرهنگ و حج و اوقاف، در مسجد حاضر شده و سخنرانی کردند. او گفت: «اعضای کمیته طالبان در ماه رمضان، قبل از ظهر آن روز برای ملک روستای ما اطلاع داده بودند و شب همان روز حاضر شدند. پس از ختم قرآن کریم و نماز تراویح، یکی پس از دیگری کنار محراب مسجد ایستاد شدند و به تقریر پرداختند.»
گل‌رحیم درباره‌ی محتوای این سخنرانی‌ها گفت: «یکی از سخنرانان که نماینده‌ی قوماندانی امنیه ولایت پنجشیر بود، گفت در بیست سال حکومت جمهوریت، مردم زندگی‌شان را بیهوده سپری کردند. باید از این به بعد متوجه دنیا و آخرت خود باشیم. بدانیم که روزی پیش خداوند رفتنی هستیم. امروز بالای مسلمانان در فلسطین چه ظلم روان است. باید ما به کمک برادران مسلمان‌مان در فلسطین و پاکستان برویم. همچنین باید سیرت و صورت خود را درست نماییم، ریش بگذاریم، کلاه و دستار به سر داشته باشیم و از رفتن فامیل خود به بیرون، بدون ضرورت جدی، جلوگیری کنیم.» به‌گفته‌ی او، این سخنان تا حوالی ساعت دوازده شب ادامه داشت.
چندین باشنده‌ی پنجشیر به روزنامه اطلاعات روز گفته‌اند که طالبان با افزایش محسوس شمار نیروهای نظامی خود در این ولایت، اکنون فعالیت‌های تبلیغاتی‌شان را نیز گسترش داده‌اند. آنان در تلاش هستند تا با استفاده از باورهای دینی مردم، نیروی وفادار به خود را در پنجشیر پرورش دهند و کنترل اجتماعی گسترده‌تری را در این منطقه اعمال کنند.
یاداشت: نام‌های مصاحبه شوندگان مستعار انتخاب شده است
The post فکر کنید طالبان خوب هستند appeared first on اطلاعات روز.
